Θέμα 1 Εισαγωγή της έννοιας του σχολείου που βασίζεται στα δικαιώματα

Αυτό το πρώτο εργαστήριο παρουσιάζει τεχνικές που μπορούν να χρησιμοποιηθούν από εκπαιδευτές εκπαιδευτικών (ή καθηγητές) κατά τη διάρκεια της εισαγωγικής συνάντησης. Οι συμμετέχοντες θα εξοικειωθούν με την προσέγγιση που βασίζεται στα δικαιώματα στην ανάπτυξη μιας σχολικής πολιτικής και θα προσδιορίσουν συνεργατικώς τις αιτίες και τις επιπτώσεις βασικών θεμάτων ή αποφάσεων που πρέπει να ληφθούν.

Συντονιστής/ Συμμετέχοντες

Στόχοι
(Οι συμμετέχοντες θα)

Υλικά/Διάρκεια

Λέξεις-κλειδιά

Συντονιστές:

Εκπαιδευτικοί

Συμμετέχοντες:

Ενδιαφερόμενα μέρη (διευθυντές, εκπαιδευτικοί, μαθητές, γονείς και άλλοι ενδιαφερόμενοι).

  • Προσδιορίσουν τις βαθύτερες αιτίες των προβλημάτων που παρακωλύουν τα δικαιώματα των παιδιών, που εντοπίζονται εντός του σχολείου και στην ευρύτερη κοινότητα.
  • Αναλύσουν τις άμεσες αιτίες.
  • Δώσουν προτεραιότητα και θα σχεδιάσουν δράσεις για την επίλυση των προβλημάτων

Υλικά:

  • Εικόνες που απεικονίζουν τα δικαιώματα των παιδιών
  • Υπολογιστής και προβολέας
  • Σημειωματάρια post-it/φύλλα χαρτιού
  • Χαρτοπίνακες
  • Λευκοπίνακας
  • Δύο διαγράμματα δέντρου

Διάρκεια:

3 ώρες

δικαιώματα του παιδιού, βασικές αιτίες προβλημάτων.

  1. Όλοι μπαίνουν σε κύκλο. Ο συντονιστής αρχίζει να λέει «Το όνομά μου είναι (….) και μου αρέσει (αντικείμενο που ξεκινά με το ίδιο γράμμα με το μικρό του όνομα).» Εν συνεχεία, το επόμενο άτομο λέει το ίδιο πράγμα με το όνομά του, επαναλαμβάνοντας στη συνέχεια το άτομο που προηγείτο. Αυτό συνεχίζεται, με το τελευταίο άτομο να επαναλαμβάνει όλους.
  2. Αφού σπάσει ο πάγος ακολουθεί μια σύντομη αυτοπαρουσίαση των συμμετεχόντων (δηλαδή πλήρες όνομα, ιδιότητα, λόγος συμμετοχής στο εργαστήριο, προσδοκίες).
  3. Εν συνεχεία, ο συντονιστής παρουσιάζει το περίγραμμα των πέντε συνεδριών και ενημερώνει τους συμμετέχοντες για τον σκοπό των εργαστηρίων και τον ρόλο τους στη διαδικασία.
  1. Ο συντονιστής προετοιμάζει μια συλλογή εικόνων που απεικονίζουν διάφορες πτυχές των δικαιωμάτων του παιδιού (δηλαδή πρόσβαση στην υγεία, την εκπαίδευση, την ασφάλεια, το δικαίωμα στο παιχνίδι). Οι εικόνες θα πρέπει να επιλέγονται ώστε να αντικατοπτρίζουν το συγκεκριμένο πλαίσιο όπου πραγματοποιείται το εργαστήριο.
  2. Οι συμμετέχοντες συζητούν κάθε εικόνα για να εντοπίσουν και να ταξινομήσουν τα προβλήματα/ζητήματα, να προτείνουν λύσεις και να επεξηγήσουν πιθανές συνέπειες.
  3. Η ομάδα θα πρέπει να κατευθύνει τη σειρά των εικόνων και να τις αναδιατάξει για να υποδείξει την προτεραιότητα.
  4. Η τελική σύνθεση μπορεί να καταγραφεί με φωτογραφία ή σχέδιο. Αναμένεται ότι μέχρι το τέλος αυτής της δραστηριότητας οι συμμετέχοντες θα φτάσουν σε έναν λειτουργικό ορισμό των δικαιωμάτων του παιδιού.
  1. Οι συμμετέχοντες προσδιορίζουν τις συνήθεις καθημερινές δραστηριότητες για ένα παιδί στην περιοχή τους προσθέτοντας ετικέτες, εικόνες ή σύμβολα αυτών γύρω από μια εικόνα ενός παιδιού.
  2. Κάθε δραστηριότητα συζητείται σε ομάδες. Οι συμμετέχοντες πρέπει να καθορίσουν τη συμβολή κάθε δραστηριότητας στα δικαιώματα των παιδιών. Ακολουθεί συζήτηση σε επίπεδο ολόκληρης της τάξης ώστε να συναχθεί ένα συμπέρασμα.
  3. Οι συμμετέχοντες, σε ομάδες, εξετάζουν την καθημερινή ζωή ενός παιδιού που ανήκει σε μια συγκεκριμένη κοινωνικώς υποβαθμισμένη ή αποκλεισμένη ομάδα, δηλαδή άτομα με ειδικές ανάγκες, μετανάστες, LGBT. Η εικόνα αντικαθίσταται με αυτή του παιδιού της συγκεκριμένης ομάδας και οι συμμετέχοντες σε κάθε ομάδα σχεδιάζουν γραμμές διαφορετικών χρωμάτων από την εικόνα σε κάθε δραστηριότητα, ώστε να δείξουν εάν πιστεύουν ότι το παιδί έχει ίσες ευκαιρίες, όπως κάθε άλλο παιδί, να συμμετάσχει.
  4. Ο συντονιστής εμφανίζει ένα μεγάλο διάγραμμα που δείχνει ομόκεντρους κύκλους, με ετικέτες από το κέντρο προς τα έξω ως άτομο, οικογένεια, σχολείο, κοινότητα, ευρύτερη κοινωνία κ.λπ. Η ομάδα μετακινεί τις ετικέτες της στον αντίστοιχο κύκλο του διαγράμματος για να δείξει την προέλευση των εμποδίων στη συμμετοχή.
  5. Έως το τέλος αυτής της δραστηριότητας, οι συμμετέχοντες θα αναγνωρίσουν πιθανά εμπόδια που παρακωλύουν τα δικαιώματα των παιδιών, λαμβάνοντας υπόψη τα ίσα δικαιώματα συμμετοχής όλων των παιδιών.
  1. Ο συντονιστής χρησιμοποιεί μια εικόνα ενός δέντρου. Η εικόνα φέρει ετικέτα «Εμπόδια που παρακωλύουν τα δικαιώματα του παιδιού». Τα εμπόδια στα δικαιώματα του παιδιού, που καθορίζονται στη δραστηριότητα 2, επισημαίνονται και σχεδιάζονται ως ρίζες του δέντρου.
  2. Εν συνεχεία, σχεδιάζονται οι επιδράσεις των προβλημάτων-εμποδίων ως κλαδιά του δέντρου. Το διάγραμμα πρέπει να προσδιορίζει τους δεσμούς μεταξύ των ζητημάτων ενώνοντας τα κλαδιά μεταξύ τους.
  3. Χρησιμοποιώντας ένα νέο διάγραμμα, κάθε πρόβλημα, αιτία και αποτέλεσμα μπορεί απλά να αναδιατυπωθεί σε έναν στόχο που θα αντιμετωπίσει το ζήτημα. Επί παραδείγματι, η «έλλειψη ελεύθερου χρόνου» γίνεται «βελτίωση διαχείρισης χρόνου».
    Κατ’  αυτόν τον τρόπο, το δέντρο προβλημάτων μετατρέπεται σε ισοδύναμο «δέντρο ευκαιριών» ή «δέντρο στόχων» που παρουσιάζει μια στρατηγική για την αντιμετώπιση των προβλημάτων.

Προσδιορισμός του κεντρικού ζητήματος με την τεχνική της «Ανάλυσης δένδρων προβλημάτων».