Θέμα 1 Σχολική πολιτική: Μια προοπτική με βάση τα δικαιώματα

Η σχολική πολιτική είναι το σύνολο των καθιερωμένων προσδοκιών, ένα σύνολο κανόνων και αρχών, που υιοθετούνται χάριν διευκόλυνσης της διακυβέρνησης εντός του σχολείου. Η σχολική πολιτική πρέπει να είναι σαφής, προσβάσιμη, διαφανής και κατανοητή από τους γονείς, το προσωπικό και τους μαθητές. Επιπλέον, η σχολική πολιτική πρέπει να είναι ενημερωμένη και να συμβαδίζει με τις βέλτιστες πρακτικές (Efreom-Lieber & Lieber, 2010· Magor-Blatch, 2011). Η απουσία πολιτικής οδηγεί σε ασυνέπεια στη λήψη αποφάσεων. Ελλείψει επίσημων πολιτικών, οι οργανισμοί, το προσωπικό, οι μαθητές και οι γονείς δεν θα είχαν την καθοδήγηση ως προς τη λήψη των ορθών και με συνέπεια αποφάσεων.

Όσο σημαντική κι αν είναι, η σχολική πολιτική δεν μπορεί να σταθεί από μόνη της. Είναι ένα βοηθητικό εργαλείο που χρησιμοποιείται ώστε να διασφαλιστεί ότι ο γενικός σκοπός του σχολείου εκπληρώνεται. Αυτός ο σκοπός ήταν πάντα, ουσιαστικώς, ο ίδιος: να δοθούν στους νέους τα εφόδια που χρειάζονται ώστε να εξελιχθούν με τακτικό, διαδοχικό τρόπο σε μέλη της κοινωνίας (Dewey, 1934). Συνεπώς, σκοπός του σχολείου είναι να παρέχει ευκαιρίες στα παιδιά να αναπτυχθούν. Ως εκ τούτου, η σχολική πολιτική πρέπει να καλύπτει τις ανάγκες του παιδιού.

Η αντιμετώπιση των αναγκών των παιδιών δεν είναι ωστόσο κάτι που περιορίζεται στην ηθική και σίγουρα δεν είναι φιλανθρωπία. Αποτελεί νομική υποχρέωση που απορρέει από διεθνείς συμβάσεις, ιδιαίτερα τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών του 1989 για τα Δικαιώματα του Παιδιού (UNCRC). Η σχολική πολιτική θα πρέπει να αναπτυχθεί σε σχέση με τα άρθρα της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR) και θα πρέπει να εξετάζει εάν όλες οι διεργασίες και διαδικασίες συμμορφώνονται με τα σχετικά άρθρα.

Μη εισαγωγή διακρίσεων (Άρθρο 2)

Το καλύτερο συμφέρον του παιδιού (Άρθρο 3):

Το δικαίωμα στη ζωή, την επιβίωση και την ανάπτυξη (Άρθρο 6):

  • Έχουν όλα τα παιδιά πρόσβαση στην εκπαίδευση χωρίς διακρίσεις;
  • Διατίθεται καλής ποιότητας εκπαίδευση σε όλα τα παιδιά σε όλες τις περιοχές της χώρας;
  • Η εκπαίδευση είναι σχεδιασμένη ώστε να καλύπτει τις ανάγκες κάθε παιδιού, ανεξαρτήτως του υποβάθρου ή της γλώσσας αυτού;
  • Το σχολείο προάγει την ανεκτικότητα και την κατανόηση των διαφορετικών παιδιών;
  • Παρέχει στα παιδιά εργαλεία ώστε να αντιταχθούν στην ξενοφοβία και άλλες αρνητικές συμπεριφορές στην κοινωνία;
  • Είναι επαρκές το εκπαιδευτικό υλικό, τα σχολικά κτίρια και άλλες εγκαταστάσεις - όπως η υγειονομική περίθαλψη, τα σχολικά γεύματα και οι μεταφορές;
  • Αναπτύσσονται τα σχολικά προγράμματα «προς το συμφέρον του παιδιού»;
  • Παρέχεται ουσιαστικός επαγγελματικός προσανατολισμός;
  • Προσφέρει το σχολείο δεξιότητες πραγματικής ζωής, συμπεριλαμβανομένης της κατανόησης τόσο των παγκόσμιων όσο και των τοπικών φαινομένων;
  • Αναπτύσσει σεβασμό για το περιβάλλον;
  • Είναι οι μέθοδοι διδασκαλίας φιλικές προς τα παιδιά;
  • Ποιες δυνατότητες υπάρχουν για την πρώιμη παιδική ανάπτυξη;
  • Το προσχολικό ίδρυμα και το σχολείο διευκολύνουν την ανάπτυξη του παιδιού από κάθε άποψη - από το δικαίωμα στην τροφή έως το δικαίωμα στο παιχνίδι;
  • Καθιερώνεται η πειθαρχία με μέσα φιλικά προς τα παιδιά;
  • Ενθαρρύνει το σχολείο την ανάπτυξη των προσωπικοτήτων, των ταλέντων και των ικανοτήτων των παιδιών «στο μέγιστο των δυνατοτήτων τους»;

Ιδιαίτερη έμφαση δίδεται στις απόψεις του παιδιού (Άρθρο 12): Το παιδί πρέπει να είναι ελεύθερο να έχει γνώμη για όλα τα θέματα που το αφορούν και στις απόψεις θα πρέπει να δίδεται η δέουσα βαρύτητα «σύμφωνα με την ηλικία και την ωριμότητα του παιδιού».

Η βασική ιδέα είναι ότι το παιδί έχει το δικαίωμα να ακουστεί και να ληφθούν σοβαρά υπόψη οι ιδέες του.

Οι απόψεις του παιδιού (Άρθρο 12)

  • Εισακούονται τα παιδιά;
  • Μπορούν να επηρεάσουν τη διάρθρωση των μαθημάτων, το εκπαιδευτικό σχέδιο ή τη λειτουργία του σχολείου;
  • Μπορούν να διαμαρτυρηθούν για μια απόφαση στο σχολείο;
  • Το σχολείο ενθαρρύνει, πράγματι, τη δημοκρατική και κριτική σκέψη;
  • Παρέχει μια βαθύτερη κατανόηση της ουσίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων;

Αλλαγή πολιτικών στα σχολεία

Πώς μπορούμε να αλλάξουμε τις σχολικές πολιτικές που ωφελούν τους μαθητές, προάγουν την υγεία και την ασφάλεια και βελτιώνουν το σχολικό σύστημα;
Δείτε το παρακάτω βίντεο και επισκεφθείτε το Community Tool Box  του Πανεπιστημίου του Κάνσας για να μάθετε πώς