Θέμα 2 Ανάπτυξη μιας σχολικής πολιτικής για ένα σχολείο με βάση τα δικαιώματα

Ο Michael Fullan έχει επικεντρώσει το έργο του στην εκπαιδευτική αλλαγή. Το μοντέλο του δίνει ιδιαίτερη προσοχή στους «ανθρώπους που συμμετέχουν στη διαδικασία της αλλαγής» (Ellsworth, 2001), επομένως περιγράφει συγκεκριμένες κατευθυντήριες γραμμές για την αντίσταση, την αντιμετώπιση ή την καθοδήγηση των προσπαθειών αλλαγής (Fullan & Stiegelbauer, 1991). Πιστεύει ότι για να ξεκινήσετε τη διαδικασία αλλαγής πρέπει πρώτα να έχετε έναν ηθικό σκοπό: να ενεργείτε με την πρόθεση να επιφέρετε μια θετική διαφορά στη ζωή των ανθρώπων που επηρεάζει.

Οι άνθρωποι, όπως υποστηρίζει ο Fullan, δεν θα μοιράζονται πληροφορίες εάν δεν είναι αφοσιωμένοι στο έργο και αυτό περιλαμβάνει επίσης το γεγονός ότι πιστεύουν ότι υπάρχει ένας ηθικός σκοπός. Κάθε ενδιαφερόμενος στην εκπαιδευτική αλλαγή θεωρείται ως ένας παράγοντας αλλαγής με τεράστιες δυνατότητες για αληθινή, ουσιαστική αλλαγή, απλά στην οικοδόμηση συνασπισμού με άλλους παράγοντες αλλαγής, τόσο εντός της ομάδας του όσο και σε όλες τις ομάδες (Ellsworth, 2001· Fullan & Stiegerlbauer, 1991). Ο μοναδικός κοινός παράγοντας σε κάθε επιτυχημένη πρωτοβουλία αλλαγής είναι ότι οι σχέσεις βελτιώνονται.

Ο Fullan (1982, 1991) πρότεινε ότι υπάρχουν τρεις μεγάλες φάσεις στη διαδικασία αλλαγής: έναρξη, υλοποίηση και θεσμοθέτηση. Αυτές εξετάζονται κατωτέρω στο πλαίσιο της ανάπτυξης μιας σχολικής πολιτικής με βάση τα δικαιώματα.

Έναρξη

Υλοποίηση

Θεσμοθέτηση

  • Οι εκπαιδευτικοί, οι μαθητές, οι γονείς, το βοηθητικό προσωπικό θεωρούνται ως παράγοντες αλλαγής.
  • Οι παράγοντες αλλαγής πρέπει να είναι εξοικειωμένοι με τα δικαιώματα του παιδιού και να προτείνουν δράσεις και να εξετάζουν κριτικά τις τρέχουσες πρακτικές τους.
  • Αυτή η διαδικασία θα διευκολυνθεί μέσω εργαστηρίων που θα επιτρέψουν στους συμμετέχοντες να αλληλεπιδράσουν, να εκφράσουν ανοιχτά τις απόψεις και τις ανησυχίες τους.
  • Οι παράγοντες αλλαγής θα αναπτύξουν συλλογικά ένα σαφές και συνοπτικό σχέδιο δράσης, θέτοντας στόχους, σκοπούς και σημεία αναφοράς.
  • Οι εξωτερικοί ενδιαφερόμενοι φορείς πρέπει να συμμετέχουν στη διαδικασία αλλαγής.
  • Οι παράγοντες αλλαγής πρέπει να προσδιορίσουν τους διαφορετικούς ενδιαφερόμενους φορείς σε τοπικό, περιφερειακό και κυβερνητικό επίπεδο μαζί με τα ζητήματα που πρέπει να εξετάσει κάθε ενδιαφερόμενος φορέας πριν δεσμευτεί.
  • Η γνωστοποίηση της ανάγκης για αλλαγή, της πολυπλοκότητας και της πρακτικότητας του προγράμματος πρέπει να είναι σαφής και συνοπτική.
  • Σαφής κατανομή του συντονισμού μαζί με κατανομή καθηκόντων και αρμοδιοτήτων.
  • Η ανάπτυξη ικανοτήτων είναι υψίστης σημασίας. Θα πρέπει να οργανωθούν σεμινάρια και εργαστήρια.
  • Η θεσμοθέτηση μιας καινοτομίας είναι μια απόφαση για τη συνέχισή της, η οποία εξαρτάται από το εάν η αλλαγή θα ενσωματωθεί ή όχι στη δομή του οργανισμού.
  • Η κουλτούρα που βασίζεται στα δικαιώματα στα σχολεία θα πρέπει να παρουσιάζει στοιχεία βιωσιμότητας, μέσω της καθιέρωσης διαδικασιών και πρακτικών.
  • Η συνέχιση απαιτεί κατανομή προϋπολογισμού που θα χρησιμοποιηθεί για εκπαίδευση, στελέχωση και ανάληψη διαφορετικών ρόλων.

Μια σχολική πολιτική με βάση τα δικαιώματα παρέχει έναν αδιαμφισβήτητο ηθικό σκοπό που συνάδει με την ίδια την ουσία και τον σκοπό της εκπαίδευσης: να δοθούν στους νέους τα εφόδια που χρειάζονται ώστε να εξελιχθούν με τακτικό, διαδοχικό τρόπο σε μέλη της κοινωνίας (Dewey , 1934). Η προσέγγιση με βάση τα δικαιώματα εμπεριέχεται στην έννοια μιας κοινότητας που εξυπηρετεί όλα τα μέλη της χωρίς διακρίσεις.

Ωστόσο, η ηθική ενός σκοπού δεν πρέπει να εξαντλείται στον ίδιο τον σκοπό. Θα πρέπει να επεκταθεί και να πραγματοποιήσει μια θετική διαφορά στις ζωές όλων των ανθρώπων που επηρεάζει, συμπεριλαμβανομένων όλων εκείνων που καλούνται να τον εφαρμόσουν.

Ως εκ τούτου, θα πρέπει να είναι δημοκρατική, διαφανής και χωρίς αποκλεισμούς, επιτρέποντας τοιουτοτρόπως σε όλα τα εμπλεκόμενα μέρη να συμμετέχουν ενεργά σε όλα τα στάδια της ανάπτυξής της, από την έναρξη έως την υλοποίηση και τη θεσμοθέτησή της.

Όλοι οι συμμετέχοντες θεωρούνται επομένως ως ενδιαφερόμενοι και οι απόψεις τους θα πρέπει να λαμβάνονται εξίσου υπόψη. Οι μαθητές, οι εκπαιδευτικοί, οι γονείς, το βοηθητικό προσωπικό και άλλα μέλη της κοινότητας θα πρέπει να συμμετέχουν σε αυτή τη διαδικασία.

Επιπλέον, ζητήματα που σχετίζονται με την κουλτούρα, την ηθική και τον τρόπο λειτουργίας του σχολείου δεν πρέπει να παραμελούνται αλλά να αντιμετωπίζονται ενεργά και να παρέχουν προστασία και βοήθεια σε εκείνα τα μέλη του που είναι τα πλέον ευάλωτα.